Beter beïnvloeden begint bij de Roos van Leary

Roos van Leary

Meer dan zestig jaar geleden werd de interactiecirkel, de Roos van Leary geïntroduceerd. Professionals maken er nog steeds dankbaar gebruik van. Hoe kan het dat een interactiemodel van meer dan zestig jaar oud nu nog steeds zo populair is? Simpelweg omdat het werkt!

Hoe werkt de Roos van Leary dan? Het basis uitgangspunt is: Gedrag roept gedrag op. Met jouw gedrag kan jij het gedrag van anderen beïnvloeden.

‍

 Gedrag roept gedrag op.

‍

‍

De Roos van Leary bestaat uit een horizontale en verticale as. De uiteinden van de horizontale as zijn tegen en samen. De uiteinden voor de verticale as zijn onder en boven. Als je deze assen combineert dan spreek je van leidingnemend & volgend gedrag en aanvallend & defensief gedrag.

‍

Uit onderzoek is gebleken dat er 4 basisprincipes zijn als het gaat om gedrag:

• Tegen gedrag <— —> Tegen gedrag
• Samen gedrag <— —> Samen gedrag
• Onder gedrag <— —> Boven gedrag
• Boven gedrag <— —> Onder gedrag

Maar wat is tegen gedrag? En samen gedrag? Onder en boven? Wanneer je tegen gedrag vertoont, kies je voor jezelf en ben je niet gericht op samenwerken. Als jij deze houding vertoont, zul je merken dat de ander niet graag met je wil samenwerken en ook tegen gedrag vertoont.

Zodra je samen gedrag vertoont, wil je graag samenwerken met de ander en toon je sympathie. Omdat jij deze houding aanneemt, is het waarschijnlijker dat de ander deze houding ook zal aannemen.

Wanneer je onder gedrag vertoont, ben je niet dominant. Je vindt het fijn als de ander de leiding neemt en jij past je daarop aan. Je volgt de ander. Omdat jij niet de rol van leider inneemt, gaat de ander automatisch de rol van de leider innemen. Andersom werkt het precies zo. Als je boven gedrag vertoont, ben je dominant. Je neemt de leiding, waardoor de ander moet volgen.

Een mooie metafoor hiervoor is de afstandsbediening. Op het moment dat je te maken hebt met ongewenst gedrag, wil je graag het ongewenste gedrag van een ander wegzappen en de ander de schuld geven. Nu je de Roos van Leary kent snap je dat het veel effectiever is om de afstandsbediening op jezelf te richten, waardoor het gedrag van die ander veranderen kan! Jij stuurt je eigen gedrag. Als je wilt dat de ander zich anders gedraagt, zul jij zelf jouw gedrag moeten aanpassen.

‍

“Elke verandering begint bij jezelf.”

‍

‍

Gedragsverandering

Om het gedrag van de ander aan te passen, is het goed om te herkennen wat voor gedrag een ander vertoont. Probeer dus eens te starten met het met herkennen van dit gedrag. Dit is nodig om uiteindelijk ook bewust gedrag te kiezen in een interactie.

Om hiermee te oefenen kun je bijvoorbeeld eens naar een tv show gaan kijken, neem bijvoorbeeld Jinek of DWDD. Je kunt gaan kijken of je het gedrag van de mensen kan herkennen in de onderlinge interactie en kan plaatsen in de Roos van Leary. Wat zie je? Samen gedrag of tegen gedrag? Boven of onder? Wat zie je gebeuren in de interactie?

Wanneer je gedrag herkent, kun je kijken welk gedrag je zelf kan vertonen om het gedrag van de ander te beïnvloeden. Bedenk hierin altijd: waar wil je de ander hebben? Als je weet hoe het model werkt kan jij je gedrag gaan kiezen. Bedenk altijd:

‍

1. Waar wil ik de ander hebben in de Roos?
2. Ga hier dan tegenover staan. Kies je eigen gedrag

‍

Gedrag aanpassen aan de situatie

Het gaat er om dat je afhankelijk van de situatie je gedrag kan kiezen. Dit vraagt om veel oefenen en experimenteren. Durf jij eens ander gedrag te laten zien dan je altijd doet? Sta jij er voor open om door jouw gedrag daadwerkelijk verschil te maken in de interactie die ontstaat?

‍

‍“Durf jij de afstandsbediening te richten op jezelf?”

‍

‍

Als je bijvoorbeeld graag met iemand wilt samenwerken, zorg er dan voor dat je je sympathiek opstelt, open staat voor de ander en op zoek bent naar verbinding. Hierdoor wil de ander ook graag met jou samenwerken. Wil je dat de ander de leidende rol neemt? Toon dan onder gedrag. Laat je leiden, zorg ervoor dat je niet zelf de leiding gaat nemen.

Let op: dit is knap ingewikkeld, omdat het tegennatuurlijk gedrag is! Als iemand bijvoorbeeld volgend gedrag vertoont en je wilt dat diegene leidingnemend gedrag gaat vertonen, ben je vaak geneigd toch zelf weer leiding te nemen. Maar zodra jij dat blijft doen, zal dit gedrag in stand gehouden worden. Je kunt in dit geval ook een nietwetende houding aannemen, zoals in onderstaande case beschreven.

Iemand vraagt om advies. Jij denkt dat hij het zelf wel weet en wil hem juist zelf laten nadenken. Op deze manier gaat diegene zichzelf als het ware advies geven. Wat doe je dan? Je bent misschien geneigd om iets te vragen als: “Heb je zelf een idee waar dit aan kan liggen?”, maar dan blijf je nog erg in boven gedrag en zal de ander onder gedrag blijven vertonen. Je kan ook zeggen “Ik weet het ook niet…’ .Wat gebeurt er dan denk je? Hoe meer jij een onwetende onder houding aanneemt hoe waarschijnlijker het is dat de ander boven gedrag zal vertonen.

‍

Doorbreken gedragspatronen

Bij het doorbreken van gedragspatronen is dit net even anders. Het woord patroon zegt het al: het gedrag doet zich al een lange tijd voor. Het kan dan moeilijker zijn om het gedrag aan te passen. Hoe kun jij er voor zorgen dat het dan toch kan lukken?

‍

“Om een gedragspatroon te doorbreken is het soms nodig dat het patroon wordt ontregeld.”

‍

Stel dat de ander al vaak de leiding heeft gehad en jij deze rol nu wilt. Zorg er dan voor dat je leidend gedrag gaat vertonen in plaats van je te laten leiden. Hierdoor zal de leider ineens moeten dealen met ander gedrag en wordt het patroon doorbroken.

Hetzelfde geldt voor tegen en samen gedrag. In plaats van hetzelfde gedrag vertonen, ga je tegenover de ander staan. Wil de ander nooit samenwerken en heb jij daar nu wel behoefte aan? Ga dan juist een open houding tonen en wees sympathiek. Hierdoor zorg je ervoor dat het tegen – tegen gedrag patroon weggaat.

‍

Conclusie: gedrag roept gedrag op

Gedragsbeïnvloeding werkt nog op dezelfde manier als decennia geleden, wat verklaart dat de Roos van Leary nog steeds zo populair is. Wat het model zo sterk maakt is dat het laat zien welk gedrag welk gedrag oproept. Maar ook hoe gedrag te beïnvloeden is. Je bepaalt voor jezelf waar je de ander in de roos wilt hebben. Het gedrag van de ander beïnvloeden begint namelijk bij jou. Dus wijs die afstandsbediening naar jezelf!

‍

De Roos van Leary binnen jullie organisatie

Wij helpen jullie organisatie graag om de gedachte achter de Roos van Leary onder de knie te krijgen in de dagelijkse praktijk op jullie werkvloer.